Suriye’de Esad Rejimi Son Buldu: HTŞ Liderliğindeki Muhalif Koalisyon Hızla İlerliyor
Suriye, Pazartesi günü Esad rejiminin sona ermesi ve yeni bir döneme adım atmasıyla büyük bir değişim yaşıyor. 50 yılı aşkın süredir devam eden diktatörlük, 11 günlük bir taarruzun ardından son buldu.
Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif koalisyonunun hızlı ilerleyişi, Orta Doğu’da önemli değişikliklere yol açtı.
Esad’ın kaçışı, İran ve Rusya’nın bölgedeki etkisini belirgin bir şekilde zayıflattı. Rusya’nın Viyana büyükelçisi Mikhail Ulyanov, Esad ve ailesine sığınma hakkı verildiğini duyurdu. Dünya genelindeki hükümetler, Esad rejiminin çöküşünü kutladı.
ABD Başkanı Joe Biden, Suriye’nin riskli ve belirsiz bir döneme girdiğini belirtti. “Yıllardır ilk kez İran, Rusya ve Hizbullah’ın etkili bir rol oynamadığı bir Suriye var” dedi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Esad rejiminin sonunu “barbarca bir rejim” olarak niteledi.
Ancak HTŞ hala ABD, Türkiye ve Birleşmiş Milletler tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor. Örgüt, uluslararası toplumları ve Suriye’deki azınlıkları korumak için imajını düzeltmeye çalışmasına rağmen statüsünü değiştiremedi.
Jeopolitik Değişim
Şam’ın düşüşü, İran’ın müttefiklerine silah sevkiyatını azaltabilir ve Rusya’nın Akdeniz’deki askeri üslerini tehlikeye atabilir. Esad rejimi, İran’dan Lübnan’a Hizbullah’a silah ulaştırmak için Suriye sınırını kullanıyordu. İsrail, Suriye rejiminin çöküşünde doğrudan bir rol oynadığını iddia etmişti.
Türkiye, Lübnan ve Ürdün’de yıllardır milyonlarca mülteci için umut ışığı olmuştu. Ancak ülkenin yeniden inşası, isyancılar için hala büyük bir zorluk teşkil ediyor.
HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Colani, “Bu büyük zaferle birlikte bölgede yeni bir dönem başlıyor” diyerek halkı birlik olmaya çağırdı.
Hapishaneler Boşaltıldı
Şam’daki Emevi Camii’nde toplanan kalabalığa hitap eden Colani, Suriye’nin İslam ümmeti için bir umut kaynağı olacağını belirtti. Ancak ülkedeki yaralar henüz iyileşmemiş durumda.
HTŞ, hapishanelerden serbest bırakılan mahkumlara genel af sağladı. Kadınlar ve çocuklar dahil olmak üzere hapishanelerdeki koşulların dehşeti kamuoyuna yansıdı. HTŞ militanları, halkın alkışları ve tezahüratlarıyla karşılanırken, her yerde Esad ailesinin heykelleri yıkıldı.
Pazar günü serbest bırakılan tutuklular, sevinçle sokaklara döküldü. Yıllardır görmedikleri yakınlarına kavuşan bazı aileler, gözyaşlarına boğuldu.
İnsan hakları örgütleri, halen tutukluların bulunduğuna inanılan gizli yeraltı hücrelerini aramak için ekipler gönderdi. HTŞ’nin ilan ettiği sokağa çıkma yasağı, insanların evlerine dönmesine neden oldu.
Mezhepler Hassas Nokta
Koalisyon güçleri, geçici bir yönetim oluşturmak için çalışmalarını sürdürüyor. Colani, ülkedeki farklı mezhepler arasında bir arada yaşamanın önemine vurgu yaptı.
Suriye’de Sünni Müslümanlar yanı sıra Hristiyanlar ve Aleviler de bulunmaktadır. İŞİD ve El-Kaide ile olan geçmiş bağlantıları nedeniyle merak konusu olan HTŞ’nin, yeni yönetimde uygulayacağı politikalar dikkatle takip ediliyor.
Aynı zamanda ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı, Suriye’nin ortasındaki IŞİD kamplarını hedef alan hava saldırıları düzenledi. Savunma Bakanı Lloyd Austin, Türkiye Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile görüşerek sivil korumasının önemini vurguladı.
Savaşın sona ermesiyle birlikte Suriyelilere yeni bir umut doğdu. Ancak ülkeyi yeniden inşa etmek, yıllar alacak ve büyük bir çaba gerektirecek.
