CIA ajanlarını parmağında oynatan kadın. Beyaz eldivenli ‘demirden kelebek’

ABD’nin en saygın eğitim kurumlarından George Washington Üniversitesi’nde siyaset bilimi dalında yüksek lisans yapıp mezun olan Eloise Page, 1942 yılında CIA’in öncü kurumu olan Stratejik Hizmetler Ofisi’nde (OSS) sekreter olarak çalışmaya başladı.

General William ‘Wild Bill’ Donovan’ın sekreterliğini yapan Eloise Page, birkaç yılda casusluğa yükseldi.

Onun bu alana olan merakı istihbarat çalışmalarına olan tutkusuyla birleşince ortaya unutulmaz bir hayat hikâyesi çıktı.

BAŞARI MERDİVENLERİNİ ADIM ADIM ÇIKTI

Milliyet’ten Betül Yasemin Keskin’in haberine göre; İkinci Dünya Savaşı’nın son yıllarına doğru sekreter olarak çalıştığı OSS dağıtıldı. Fakat bu esnada eski ABD Başkanı Harry S. Truman’ın 1947’de CIA’i kurması onun kariyerini de baştan aşağı şekillendirdi. Eloise Page, günümüzde dahi faaliyetlerine devam eden kurumun ilk çalışanlarından biri olarak işe alındı. CIA’in kurulmasıyla birlikte Page de Operasyon Müdürlüğü’nde görevlendirildi. Buradaki etkileyici kariyeri boyunca Eloise hızlıca yükseldi ve sonunda müdürlüğün 3 numaralı memuru oldu. Onun sıkı çalışması ve özverisi sayesinde memurluğun ardından operasyon memuru oldu ve daha sonra yurt dışındaki operasyon memurları için en yüksek iş olan ilk kadın istasyon şefi (COS) oldu.

Page’in başarısı bununla da sınırlı kalmadı ve 1970’lerin sonlarına doğru CIA’in terör örgütleri konusundaki uzmanlarından biri oldu. Eloise, CIA personelinin Direktör Yardımcısı olarak göreve başladı. Terörizm ve tahsilat konularında o kadar tanınmış bir uzman haline geldi ki CIA’den emekli olduktan sonra dahi Savunma İstihbarat Koleji ona fakültelerinde ders vermek üzere davet gönderdi.

BEYAZ ELDİVENLİ ‘DEMİR KELEBEK’

Eloise Page, 19 Şubat 1920’de gözlerini ABD’nin Virginia eyaletinde açmıştı. Benzersiz stili oldukça dikkat çekiyordu. Ellerinden çıkarmadığı beyaz eldivenleri ve yapılı saçları ona farklı bir hava katıyordu. Yüzündeki hafif tebessüm ve nazik tavırları da Page’i daha da dikkat çeken biri haline getirmeye yetiyordu. Her ne kadar çevreye nazik bir insan izlenimi verse de o aslında gerçek bir savaşçıydı. İş arkadaşları ona ‘demir kelebek’ lakabını takmışlardı. Mesleğine olan tutkusu onu daha da azimli ve başarılı birine dönüştürmüştü.

Eloise Page’in çabası yalnızca işinde iyi olmak değildi. O, aynı zamanda ‘biz’ diyebiliyor ve kurum içinde gizli saklı devam eden cinsiyetçilikle de bir kadın olarak mücadele ediyordu. Page gibi CIA içinde dahi kadınların karşılaştığı ‘kadın düşmanlığı’ yıllar sonra gazeteci Liza Mundy tarafından da tarihe not düşülecekti.

TEK TEK NOT ETTİLER

CIA’deki kadınların karşılaştıkları zorlu durumları kaleme alan gazeteci Liza Mundy, ‘The Secret History of Women at the CIA’ (Türkçesi: CIA’deki kadınların gizli tarihi) başlıklı araştırma kitabında teşkilattaki kadınların karşılaştıkları cinsiyetçilikle nasıl başa çıkabildiklerine yer verdi. Mundy’nin aktarımlarına göre o yıllarda sekreterlik gibi görevlere sahip olan kadınlar, yalnızca bu görevleri yapmıyor, karşılaştıkları pek çok soruna karşı ortak hareket ederek zekalarını konuşturuyorlardı.

O yıllarda Eloise Page ve onun gibi kadınlar, patronların meslektaşlarından, eşlerinden, çocuklarından, metreslerinden, düşmanlarından ve arkadaşlarından aldıkları tüm telefon görüşmelerini kaydediyorlardı. Kimin kime kızdığını, kimin kime zarar verdiğini, kimin yasak ilişki yaşadığını çok iyi biliyorlardı. Teknolojinin henüz bu kadar gelişmediği yıllarda ajan olarak tanımlanan birinin bilgilerini bilmek çok önemliydi.

HERKES HAKKINDA ÇOK FAZLA BİLGİYE SAHİPTİ

Page, yüksek eğitim düzeyine rağmen başlangıçta geleneksel bir kadın rolüne indirgenmiş olsa da sekreter olarak sahip olduğu bilgilere erişimini, meslektaşlarını kendi kariyeri için manipüle malzemesi olarak kullandı. Teşkilattaki çoğu kişinin dosyalarını ezberlemişti ve en önemlisi onlarla ilgili elinde çok kilit fotoğraflar vardı. Fakat özellikle CIA kurulduktan sonra gizli operasyonlar teşkilatındaki en yüksek rütbeli kadın olmasının bu sırlarla hiçbir ilgisi yoktu. İş hayatındaki başarısı tamamen işine olan tutkusundan geliyordu. Ancak oyunu kuralına göre oynamak ve kelimenin tam anlamıyla ‘kurtlar sofrası’nda dik durabilmek için bazı bilgileri unutmaması ve insanların gözünde ürkülecek biri gibi olması gerektiğini düşünüyordu.

Eloise Page gibi diğer yüksek rütbeli kadınlar arasındaki Lisa Manful, Jonna Mendez gibi diğer ajanlar, erkeklerin kadınlar için kullandığı bir tanımlamaya göre duygusal zekalarını ve kadınsı özelliklerini kullanarak deyim yerindeyse cinsiyetçi davranan erkek meslektaşlarını parmaklarında oynattılar.

‘İLHAM KAYNAĞIYDI’

Eloise Page, 82 yıllık ömrü boyunca hiç evlenmedi. Denizaşırı görevlerden başarıyla dönen olduğu yerdeki herkese ilham olan Eloise, 1987 yılında 67 yaşındayken emekli oldu. Eloise, Eylül 1997’de CIA’in 50’nci yıldönümü kutlamaları sırasında Teşkilat’ın 50 Öncüsünden biri olarak tanındı. Eloise Page, operasyonel becerileri ve olağanüstü yönetim yeteneği nedeniyle CIA’daki birçok kişi için bir rol model olarak hizmet etti.

16 Ekim 2002’de dönemin CIA Direktörü George Tenet, onun 82 yaşında ölümü üzerine bir açıklama yaptı: “Eloise Page, OSS’deki hizmetinin ilk günlerinden itibaren başkaları için bir ilham kaynağıydı. O sonsuza kadar böyle kalacak.”